<chapter id="using-kapp"><title>&amarok; gebruiken</title><para>&amarok; is een veelzijdige audiospeler waarmee u op verschillende manieren uw muziekcollectie kunt beheren. Net zoals een gewone audiospeler heeft &amarok; een afspelervenster waarin u de basisfuncties kunt besturen. &amarok; heeft ook een afspeellijst die geen gelijke kent. Het afspeellijstvenster heeft meerdere browsers waarmee u door uw volledige audiocollectie kunt bladeren.</para><para>In dit hoofdstuk behandelen we alle mogelijkheden van &amarok;, inclusief het aanmaken van een collectie en een afspeellijst.</para><sect1 id="player-window"><title>Het afspelervenster</title><screenshot>	<screeninfo>Schermafdruk van het afspelervenster</screeninfo>	<mediaobject>	<imageobject>	<imagedata fileref="player_window.png" format="PNG"/>	</imageobject>	</mediaobject></screenshot><para>Het afspelervenster is &amarok; speler. Bovenlangs de speler ziet u een verschuivend display dat de huidige afgespeelde track of stream toont. Vlak daaronder wordt de afspeeltijd, bitrate en sample rate van de huidige track getoond. Klik in dit gebied om de tracktijd te wijzigen van totaal afgespeeld naar totaal resterend.</para><para>Het afspelervenster kent ook een visualisatie van de huidige track in de vorm van een ontleder. Klik er met de linker muisknop op om een ander thema hiervoor te kiezen.</para><anchor id="analyzer-tip"/><tip><screenshot>	<screeninfo>Ontleder-tip</screeninfo>	<mediaobject>	<imageobject>	<imagedata fileref="analyzer.png" format="PNG"/>	</imageobject>	</mediaobject></screenshot><para>De ontleder-visualisatie kan losgemaakt worden van &amarok;'s afspelervenster. Druk op de toets <keycap>d</keycap> op uw toetsenbord om de ontleder in zijn eigen venster te openen.</para></tip><para>Onder de verschuivende display ziet u ook de knoppen <guibutton>PL</guibutton> en <guibutton>EQ</guibutton>. De knop <guibutton>PL</guibutton> opent of sluit het afspeellijstvenster en de knop <guibutton>EQ</guibutton> wordt gebruikt equalizer aan of uit te zetten (mits uw engine dit ondersteund).</para><para>Het resterende gedeelte bestaat uit de afspeelknoppen en de schuifregelaars voor volume en trackpositie. Gebruik de schuifregelaars om het volume of de afspeelpositie in de track te veranderen. Gebruik de afspeelknoppen om het afspelen van de huidige track te regelen, of om voor- achteruit door uw tracks te lopen.</para></sect1><sect1 id="equalizer"><title>Het equalizervenster</title><para>De ingebouwde equalizer is eenvoudig in gebruik en werkt met alle engines. Er zijn 17 voorinstellingen beschikbaar, vari?rend van klassiek tot techno. U kunt ook uw eigen voorinstellingen maken. </para><para>Om de equalizer te openen kiest u menuoptie <menuchoice><guimenu>Hulpmiddelen</guimenu><guimenuitem>Equalizer</guimenuitem></menuchoice> in het hoofdvenster, of klikt u op de knop <guibutton>EQ</guibutton> in het afspelervenster. Zodra u het keuzevakje <guibutton>Equalizer activeren</guibutton> hebt ingeschakeld is de equalizer actief.</para><screenshot>	<screeninfo>Schermafdruk van de equalizer</screeninfo>	<mediaobject>	<imageobject>	<imagedata fileref="equalizer.png" format="PNG"/>	</imageobject>	</mediaobject></screenshot><para>U kunt in het uitvouwveld een van de vooringestelde equalizers kiezen. En u kunt zelf de individuele schuifregelaars aanpassen. Het aanpassen van een schuifregelaar zet de voorinstelling automatisch op "Handmatig". Experimenteer naar hartelust met de schuifregelaars, tot u een combinatie hebt gevonden die u bevalt. Als u de nieuwe combinatie wilt bewaren, klik dan op het pictogram <guiicon>Nieuwe voorinstelling toevoegen</guiicon>. rechts van het uitvouwveld. Uw eigen instelling gaat verloren als u een andere voorinstelling kiest zonder dat u uw eigen instellingen hebt opgeslagen. Naast het opslaan kunt u ook op het pictogram <guiicon>Voorinstellingen beheren</guiicon> klikken. Deze vindt u ook rechts naast het uitvouwveld. U kunt dan bestaande voorinstellingen verwijderen of hernoemen.</para></sect1><sect1 id="playlist-window"><title>Het afspeellijstvenster</title><screenshot>	<screeninfo>Schermafdruk van het afspeellijstvenster</screeninfo>	<mediaobject>	<imageobject>	<imagedata fileref="playlist_window.png" format="PNG"/>	</imageobject>	</mediaobject></screenshot><para>De afspeellijst van &amarok; is de meest uitgebreide van heel &kde;. De afspeellijst biedt veel functies die in geen enkele andere speler te vinden zijn. Voel u niet ge?ntimideerd door de kracht van de afspeellijst: hij is nog steeds zeer eenvoudig in gebruik.</para><para>Het afspeellijstvenster is onderverdeeld in twee hoofddelen. Links ziet u de zijbalk. Deze bevat enkele excellente mogelijkheden, zoals de <link linkend="context-browser">Contextbrowser</link>. Rechts ziet u de afspeellijst zelf. Deze is eenvoudig qua opmaak, maar toch krachtig genoeg voor de ervaren gebruiker.</para></sect1><sect1 id="playlist-browsers"><title>De zijbalkbrowsers</title><para>Met de browsers van &amarok; hebt u op verschillende manieren toegang tot uw muziekcollectie. U kunt de browsers openen door op het bijhorende tabblad aan de linker zijde van het venster te klikken. Als u op het tabblad van een actieve browser klikt zal deze verdwijnen. Er is slechts één browser tegelijk zichtbaar. U kunt tracks van de ene browser naar de andere slepen door ze korte tijd boven het tabblad ervan te houden. De bijhorende browser wordt dan geopend zodat u de tracks naar de juiste positie kunt slepen. U kunt tabbladen verbergen door erop te rechtsklikken en het keuzevakje voor de browsernaam in het contextmenu uit te schakelen. Op dezelfde manier kunt u uitgeschakelde browser-tabbladen weer activeren.</para><screenshot>	<screeninfo>Schermafdruk van de browserselectie</screeninfo>	<mediaobject>	<imageobject><imagedata fileref="browser_choice.png" format="PNG"/></imageobject>	</mediaobject></screenshot><sect2 id="context-browser"><title>Contextbrowser</title><para>De contextbrowser toont allerlei informatie over de track die op dat moment wordt afgespeeld. Het uiterlijk ervan kan worden aangepast met behulp van thema's, of <link linkend="configure-appearance">contextbrowserstijlen</link>. De contextbrowser is opgedeeld in 3 tabbladen: <quote>Muziek</quote>, <quote>Liedteksten</quote> en <quote>Artiest</quote>. Deze tabbladen bieden informatie over de verschillende aspecten van de track die op dat moment wordt afgespeeld. De functies van de tabbladen worden hieronder uitgelegd.</para><note><para>Gebruikers van eerdere versies van &amarok; zullen opmerken dat tabblad <quote>Begin</quote> is verdwenen. De informatie op dat tabblad is verspreid over de verschillende onderdelen van &amarok;. De meeste informatie is nu te vinden in de dialoog 'Statistieken'. Deze kunt u openen via <menuchoice><guimenu>Hulpmiddelen</guimenu> <guimenuitem>Statistieken</guimenuitem></menuchoice>.</para></note><screenshot>	<screeninfo>Schermafdruk van de Contextbrowser</screeninfo>	<mediaobject>	<imageobject><imagedata fileref="tab_music.png" format="PNG"/></imageobject>	</mediaobject></screenshot><sect3 id="current-track-tab"><title>Tabblad Muziek</title><para>Tabblad <guilabel>Muziek</guilabel> bevat informatie over de track die momenteel wordt afgespeeld, samen met informatie over de artiest en het album.</para><para>Het eerste deel van dit tabblad bevat de informatie over te track. In de titel van het gedeelte staat de tracknaam, artiest en album. Naast de afbeelding vindt u een <ulink url="http://www.musicbrainz.org/">MusicBrainz</ulink>-pictogram. <inlinemediaobject><imageobject><imagedata fileref="musicbrainz.png" format="PNG"/></imageobject></inlinemediaobject> Klik op dit pictogram om informatie over de track op te zoeken op de site van MusicBrainz.</para><para>Onder het MusicBrainz-pictogram vindt u meer informatie over de huidige track, zoals het aantal maal dat de track is afgespeeld, de huidige score van de track, en wanneer de track de eerste en laatste keer is afgespeeld.</para><tip><para>Om de albumhoezen te kunnen afbeelden in de contextbrowser dient u de albumafbeelding in dezelfde map te plaatsen als waar de track waarnaar u luistert staat. De afbeelding mag .jpg, .jpeg, .gif of .png als extensie hebben. De afbeeldingnaam is niet belangrijk, maar afbeeldingen met de term <quote>front</quote> in hun naam hebben de voorkeur. De contextbrowser gebruikt ook de hoesafbeeldingen u vanuit &amarok; hebt gedownload, of afbeeldingen die zijn ingebed in de ID3v2tags.</para></tip><para>De volgende lijst, <guilabel>Voorgestelde nummers</guilabel>, bevat enkele suggesties om af te spelen. Klik op een van de suggesties om het afspelen ervan te starten.</para><para>Onder de <guilabel>Voorgestelde nummers</guilabel> vindt u de lijst <guilabel>Favoriete tracks van 'artiest'</guilabel>. Deze lijst bevat de vijf tracks met de hoogste score van de huidige artiest.</para><!-- Insert wiki image --><tip><para>U kunt de hoeveelheid informatie die bij tabblad <guilabel>Muziek</guilabel> wordt weergegeven aanpassen door ergens in het tabblad te rechtsklikken en items in het contextmenu aan- of uitzetten.</para></tip><para>De laatste lijst, <guilabel>Albums van 'artiest'</guilabel> bevat alle albums die u van de huidige artiest in uw collectie hebt. Klik op een album in deze lijst om de inhoud ervan te laten weergeven.</para><tip><para>Door te klikken op tracks in een van de lijsten start u het afspelen ervan. U kunt ook met de rechter muisknop op albums en tracks klikken om een contextmenu te openen waarin u op verschillende manieren de track of album aan de afspeellijst kunt toevoegen.</para></tip></sect3><sect3 id="lyrics"><title>Tabblad Liedteksten</title><para>Tabblad <guilabel>Liedteksten</guilabel> haalt de liedteksten van de track die op dat moment wordt afgespeeld van een van de ondersteund websites. Deze functie is flexibel en het is mogelijk om scripts te schrijven die de liedteksten van andere sites haalt. Zie het hoofdstuk over het schrijven van scripts voor meer informatie. Als u op het tabblad klikt zal &amarok; proberen om de liedtekst van de huidige track op te halen. Als er geen script draait kunt u er op dat moment een uitkiezen.</para><screenshot>	<screeninfo>Schermafdruk van de liedteksten</screeninfo>	<mediaobject>	<imageobject><imagedata fileref="tab_lyrics.png" format="PNG"/></imageobject>	</mediaobject></screenshot><!-- TODO: Inset link to script writing or remove reference to it --><para>Met behulp van de werkbalkknoppen kunt u diverse acties uitvoeren op het liedtekstentabblad.</para><para>De knop <guibutton>Toevoegen</guibutton> opent (in een externe browser) de webpagina waar u liedteksten kunt toevoegen aan de bijhorende website. De werking van deze functie is afhankelijk van het script dat u gebruikt.</para><para>Met de knop <guibutton>Bewerken</guibutton> kunt u de liedteksten van de track die op dat moment wordt afgespeeld wijzigen. Ze worden dan opgeslagen in de collectiedatabase van &amarok;. Hiervoor is geen liedtekstscript nodig.</para><para>De knop <guibutton>Zoeken</guibutton> start een zoekopdracht op google.com (in een externe browser), waarbij gezocht wordt naar de liedteksten van de huidige track.</para><para>De knop <guibutton>Verversen</guibutton> wist de liedteksten van de track die op dat moment wordt afgespeeld en zoekt opnieuw. </para><para><guibutton>In externe browser openen</guibutton> toont de liedteksten van de huidige track in een externe browser.</para></sect3><sect3 id="wiki"><title>Tabblad Artiest</title><screenshot>	<screeninfo>Schermafdruk van het artiestentabblad</screeninfo>	<mediaobject>	<imageobject><imagedata fileref="tab_wiki.png" format="PNG"/></imageobject>	</mediaobject></screenshot><para>Tabblad Artiest toont Wikipedia-artikelen over de artiest die op dat moment wordt afgespeeld. De werkbalk bevat:</para><itemizedlist><listitem><para>Navigatieknoppen om vooruit en terug te gaan</para></listitem><listitem><para>Paginaknoppen om Wikipedia-artikelen te openen die over de artiest, album of track gaan.</para></listitem><listitem><para>Een knop voor het openen van de huidige pagina in een externe browser</para></listitem><listitem><para>Een configuratieknop voor het instellen van de taal voor de Wikipedia-artikelen</para></listitem></itemizedlist></sect3></sect2><sect2 id="collection-browser"><title>Collectiebrowser</title><screenshot>	<screeninfo>Schermafdruk van de Collectiebrowser</screeninfo>	<mediaobject>	<imageobject><imagedata fileref="collection.png" format="PNG"/></imageobject>	</mediaobject></screenshot><para>De collectiebrowser is het hart van &amarok;. De hele collectie is hier te bezichtigen en op verschillende manieren te sorteren. Bij elke sorteerwijze wordt alles op alfabet getoond, met symbolen en cijfers als eerste. Er wordt bij het sorteren geen onderscheid gemaakt tussen hoofd- en kleine letters. Bij elke sorteerwijze worden tracks met van onbekende artiesten en/of albums aan het begin van uw collectie getoond, onder het kopje <quote>Onbekend</quote>.  Tracknummers worden niet getoond, maar de tracks zelf staan op albumvolgorde. Door te klikken op de kop van de collectie draait u de sorteervolgorde om. Linksklikken op een uitvouwpictogram (wit hokje met zwart kruisje) links van een item uit de collectie laat dit item uitvouwen.</para><para>Het menu <quote>Groeperen op</quote> biedt verschillende manieren om uw collectie te sorteren:</para><itemizedlist><listitem><para><menuchoice><guimenu>Groeperen op</guimenu><guimenuitem>Artiest</guimenuitem></menuchoice> - er wordt alleen op artiest gesorteerd, alle tracks die bij een artiest horen staan meteen onder diens naam, zonder dat er rekening wordt gehouden met albums of genres.</para></listitem><listitem><para><menuchoice><guimenu>Groeperen op</guimenu><guimenuitem>Artiest/album</guimenuitem></menuchoice> - tracks worden gesorteerd op artiest, en daaronder gesorteerd op album. Als u verzamel- of soundtrack-cd's wilt zien, dan is dit de beste manier om uw collectie te sorteren - deze albums worden helemaal bovenin uw lijst gegroepeerd, onder het kopje <quote>Diverse artiesten</quote>.</para></listitem><listitem><para><menuchoice><guimenu>Groeperen op</guimenu><guimenuitem>Artiest/jaar/album</guimenuitem></menuchoice> - sorteert op artiest, met de albums aflopend op jaar gesorteerd (meest recente eerst). Als er geen jaar-tag voor een track is ingesteld, dan ziet u <quote>0 - albumnaam</quote>.</para></listitem><listitem><para><menuchoice><guimenu>Groeperen op</guimenu><guimenuitem>Album</guimenuitem></menuchoice> - elk album in uw verzameling wordt alfabetisch weergegeven op albumnaam, ongeacht de artiest.</para></listitem><listitem><para><menuchoice><guimenu>Groeperen op</guimenu><guimenuitem>Genre/artiest</guimenuitem></menuchoice> - track worden eerst gegroepeerd op hun genre-tag, en daarna op artiest.</para></listitem><listitem><para><menuchoice><guimenu>Groeperen op</guimenu><guimenuitem>Genre/artiest/album</guimenuitem></menuchoice> - zelfde als hierboven, alleen nu met tracks gesorteerd op album onder elke artiest.</para></listitem></itemizedlist><para>Met de resterende menuopties kunt u zelf een combinatie samenstellen waarop uw muziek zal worden gesorteerd.</para><para>De volgende twee pictogrammen bepalen hoe uw collectie wordt weergegeven. De eerste, boomstructuurweergave, is de standaardweergave. Deze zult u het meeste zien. De volgende knop activeert de platte weergave. Deze is eerst leeg. Als u zoektermen in het invoerveld intypt zal het vak onder de werkbalk onmiddellijk gevuld worden met tracks uit uw collectie die overeen komen met de ingetypte tekst. U kunt de tracks op verschillende manieren sorteren door op de kolomkoppen te klikken met de linker muisknop. Rechtsklikken op de kolomkoppen opent een contextmenu waarin u kunt bepalen welke kolommen getoond zullen worden.</para><para>Met de laatste pictogram op de werkbalk kunt u de instellingen van uw collectie wijzigen. Let op: als u mappen verandert, dan zal &amarok; automatisch uw collectie opnieuw doorzoeken - dit kan enige tijd duren als u veel tracks hebt.</para><para>Meteen onder de werkbalk ziet u het zoekfilter. Dit filter werkt in de platte en boomstructuurweergave hetzelfde. Zie de afspeellijst-sectie van het handboek voor meer details over zoektechnieken.</para><para>Onder het zoekfilter vindt u een menu waarmee u kunt bepalen welk deel van de collectie u wilt bekijken, gebaseerd op wanneer de tracks zijn toegevoegd. Er zijn verschillende perioden beschikbaar, vari?rend van de laatste 24 uur tot 1 jaar, of uw volledige collectie.</para><sect3 id="collection-rmb"><title>Het contextmenu van de collectiebrowser</title><para>De volgende opties zijn toegankelijk door met de rechter muisknop te klikken op items in de collectiebrowser.</para><para><guilabel>Laden</guilabel> - wist de huidige afspeellijst en voegt de geselecteerde track(s) toe als eerste track(s), in sorteervolgorde.</para><para><guilabel>Aan afspeellijst toevoegen</guilabel> - voegt de geselecteerde track(s) toe aan het einde van de huidige afspeellijst. Dubbelklikken op een losse track in de collectie heeft hetzelfde resultaat.</para>